‘Zet je levenservaring positief in’

Hij woont al langer in Nijmegen dan hij ooit in Limburg gevestigd was, geniet van zijn vak en voelt zich Nijmegenaar. Hubert Bruls (56), burgemeester, is bang voor bubbels, noemt levenservaring belangrijk en vindt eenzaamheid onder ouderen een groeiende zorg.

Tekst Hans Bouwman Foto Ralph Schmitz

Als het aan Hubert Bruls (56), burgemeester van de gemeente Nijmegen, ligt, blijft hij ook na zijn werkzame leven in Nijmegen wonen. “Het is een stad met heel veel warme kanten. Ik noem het de noordelijkste stad van het zuiden. Het is geen kolossale stad waar de mensen langs elkaar heen leven. We hebben een rijk verenigingsleven en er worden allerlei activiteiten georganiseerd, ook voor ouderen. Ja, dat maakt Nijmegen een fijne stad.”

Bruls is geboren en getogen Limburger, maar woont al langer in Nijmegen dan ooit in Limburg. “Door deze functie word je ook zo in die stad getrokken. Ik kan niet echt snel een functie noemen waar je op zoveel plaatsen zoveel kennis opdoet van de plaats waar je woont. Ja, ik ben zonder meer Nijmegenaar.”

Hubert Bruls is sinds 2012 burgemeester van Nijmegen en hij geniet van zijn werk. Zeker als hij het vergelijkt met het Tweede Kamerlidmaatschap dat hij voor het CDA van 2002 tot 2005 bekleedde. “Het burgemeesterschap is veel leuker, zonder twijfel. Ik heb heel bewust na die 3,5 jaar gesolliciteerd om burgemeester van Venlo te worden. Het Tweede Kamerlidmaatschap was heel leerzaam en heel interessant, maar het was voor mij toen ook al wel duidelijk – en dat is nog veel erger geworden – dat het wel heel veel ‘dagkoersen’ zijn. Alleen die waan van de dag, alleen maar reageren omdat er weer eens iets lelijks in de kranten staat of iets gebeurt in de wereld. Je wilt als bestuurder ook zelf een lijn uitzetten. Het was toen al zichtbaar dat de waardering voor Kamerleden die zich jarenlang wijden aan een bepaald onderwerp en goede wetgeving proberen te maken, steeds minder werd.
Ik was daarvoor een aantal jaren wethouder in Nijmegen geweest en dat besturen beviel me wel. Ik moest in 2002 weg omdat het CDA uit het college ging, maar het werk is wel blijven hangen: de liefde voor de gemeente, de gemeente besturen. Gemeenten staan dicht bij de mensen, het is de eerste overheid. Maar het gaat wel over besturen, dus je kunt het ook over de lange termijn hebben. Dat vind ik zelf belangrijk. Vanaf 1 oktober 2005, toen ik burgemeester van Venlo werd, heb ik geen dag spijt gehad dat ik dat heb gedaan.”

Onderwijsstad
Bruls woont, onderbroken door een periode in Venlo, al ruim 30 jaar in Nijmegen. Hij kwam hier als student politicologie op zijn achttiende wonen. In 1998 kwam hij namens het CDA in de gemeenteraad van Nijmegen, was van 1999 tot 2002 wethouder om vervolgens lid van de Tweede Kamer te worden. Ook toen hij in 2005 burgemeester van Venlo werd, is hij Nijmegen altijd blijven volgen. “Nijmegen is in die jaren heel erg veranderd en het is een ander type stad geworden. Kijk alleen naar het aantal mensen dat er woont; toen waren het er iets minder dan 150.000 en nu zitten we boven de 180.000. Waarvan een substantiële groep ouderen en dat is nog wel iets wat we goed in de gaten moeten houden. Omdat Nijmegen een onderwijsstad is met een universiteit, een roc en middelbare en basisscholen hebben we relatief meer jonge mensen, zeg maar tot 24 jaar. De groep ouderen van boven de 50 jaar is veel groter. We moeten daarom niet alleen beleid hebben, gericht op jongeren en studenten, maar we moeten juist ook beleid hebben dat rekening houdt met mensen die ouder worden.”

Eenzaamheid
Een belangrijk thema voor ouderen is volgens Bruls; wonen en zorg. Een thema dat in de loop der jaren aan importantie heeft gewonnen, onder meer omdat wordt geprobeerd ouderen langer zelfstandig te laten wonen. “Dan moet je wel wat meer zorg gaan aanbieden, zodat mensen ook thuis kunnen blijven wonen; dus wonen en zorg verbinden. We zijn ons in Nijmegen er heel duidelijk van bewust dat we hier gemiddeld toch meer oudere mensen gaan krijgen. De groei van de stad komt niet alleen maar door de input van nieuwe jonge mensen of dertigers en veertigers, maar omdat de bevolking gemiddeld genomen ouder wordt. Mensen die al ergens wonen, worden ook gemiddeld ouder. Wonen en zorg is met betrekking tot ouderen een topprioriteit.”

In het verlengde daarvan is eenzaamheid onder ouderen een groeiende zorg, zegt Bruls die eraan toevoegt dat er een samenhang is met langer zelfstandig wonen. “Het is niet meer zoals 50 jaar geleden dat kinderen die het huis uit zijn, dicht In de buurt wonen, of dat je mag verwachten dat ze de dagelijkse zorg voor ouders op zich nemen.”

Ouderen
Die mix van jong en oud in Nijmegen vindt Bruls mooi, maar hij pleit ook voor meer interactie tussen beide groepen. Als voorbeeld noemt hij Boszicht Nijmegen aan de Heemraadstraat, een zorglocatie voor mensen met lichamelijke achteruitgang. Daar wordt een gemengd wonen-project gehouden in samenwerking met ZZG zorggroep. Jongeren kunnen appartementen huren en een steentje bijdragen aan het woongenot van de huidige oudere en nieuwe bewoners.

“We hebben in Nijmegen heel veel diversiteit. Als ik al kritisch ben op Nijmegen, is dat die verschillende groepen in hun eigen bubbel blijven hangen. Ouderen zien alleen maar ouderen op de bingoavond en jongeren zien alleen maar jongeren als ze een avondje gaan stappen in de kroeg. Dat is prima, maar om Kipling te citeren: never the twain shall meet (nooit zullen de twee elkaar ontmoeten, red.). Waar ontmoet je elkaar dan, waar komt de verbinding in de stad tot stand? Daar moeten we wel waakzaam op blijven omdat je anders in verschillende bubbels gaat leven en wie verbindt dan nog met elkaar?”

Nijmegen is volgens Bruls een fijne stad voor ouderen. “Wat Nijmegen fijn maakt voor ouderen is toch het enorme aanbod aan voorzieningen. Ik heb het zelf gemerkt toen ik een nieuwe knie kreeg. Als je ergens ziek moet worden, dan maar in Nijmegen met zoveel voorzieningen bij de hand zoals ziekenhuizen. Verder is er veel cultureel aanbod, een prachtige schouwburg en concertgebouw. Er is een leuk uitgaansleven met heel veel horeca voor jong en oud. Daarnaast zijn er niet heel veel steden waar je heel snel met de fiets of met de auto in een groen wandelgebied bent. Je kunt vanuit het stadscentrum van Nijmegen, als je nog goed ter been bent, zelfs zo de natuur in lopen. Dat is wel bijzonder.”

Uitdaging
Denkt Hubert Bruls zelf wel eens na over ouder worden? “Jazeker. Niet elke dag, toch wel heel, heel vaak. Toen ik 50 jaar werd, was dat wel een moment. Niet dat
de wereld verandert op dat moment, maar het besef komt wel dat je in je tweede levenshelft zit. Ik ben nu 56 en over een jaar of tien is je arbeidzame leven misschien wel voorbij of gaat het minder worden. Misschien omdat ik niet meer kan. Er zijn genoeg mensen die lang doorwerken, maar zo tussen 65 en 70 jaar houdt het toch wel zo’n beetje op. En ja, ik houd heel erg van mijn werk en van bezig zijn, dus daar denk ik dan aan. Het merendeel van wat je aan studie en werk hebt gedaan, is dan eigenlijk achter de rug.”

Toch wil dat niet zeggen dat Bruls zich dan uitgerangeerd zal voelen. Hij is, zegt hij, heel content over de levenservaring die hij heeft opgedaan en die hij kan gebruiken in zijn leven én dat van anderen.

“Ervaring wordt vaak onderschat. We leven in een samenleving waar sterk de nadruk ligt op werk, op nieuwheid, innovatie, er moet energie zijn en rationele kennis. Ik zet daar tegenover dat ervaringskennis enorm van waarde is. Dat merk ik nu zelf ook. De kunst is eigenlijk om als iemand al het grootste deel van zijn leven achter zich heeft, die ervaring en kennis te gebruiken. Dat is ook mijn advies aan andere ouderen: ga nou niet verzuren en zeggen: ‘vroeger was het zus of zo’ of ‘ik heb het allemaal al gezien’. Nee, gebruik die kennis om ook in de uitdaging van nu mee te komen, maar laat wel zien dat je als oudere iets extra’s hebt wat, met alle respect, iemand van 35 jaar nooit kan bieden, namelijk levenservaring. Zeg niet: hé dertigjarige, hou je mond, want je weet er niks van, maar breng je eigen levenservaring positief in. Probeer wat je hebt geleerd op een goede manier in te zetten, bij je eigen kinderen, in je eigen omgeving, maar ook beroepsmatig naar anderen toe.” ¶