Vijftigplussers zijn hot…
op de arbeidsmarkt

Een nieuwe baan op je zestigste? Op je 58e een carrièreswitch maken van kapsalon naar kinderopvang? Het kan! Ouderen zijn momenteel zeer in trek bij werkgevers. In de zorg, techniek, of horeca, you name it, overal liggen de banen voor het oprapen. Ook en soms wel juíst voor vijftigplussers.

Tekst René Pennock • Foto Marcel Krijgsman (Rita Arts, bestuurder De Waalboog)

Nog niet zo lang geleden was de arbeidsmarkt min of meer gesloten voor werkzoekenden van boven de vijftig. Zo goed als kansloos waren ze, vijftigplussers kwamen lastig nog aan de bak. Bij het arbeidsbureau werd voor mensen van boven de zestig, zo leek het,  al helemaal geen serieuze poging gedaan om zo iemand nog aan een baan te helpen. Dat, terwijl tegelijk de pensioengerechtigde leeftijd omhoog werd geschroefd. Het liet echter niet onverlet dat oudere werklozen, tegenwoordig werkzoekenden genaamd, de plicht hadden, minstens één keer per week te solliciteren. Een vaak beschamende gang langs werkgevers. Of brieven schrijven in de wetenschap, dat je sollicitatie met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid, meestal direct in de prullenbak zou belanden. Doorgaans ook nog zonder een fatsoenlijk antwoord voor de afzender.

Verplicht solliciteren
André (65) uit Nijmegen vertelt: “Toen ik zelf werkgever was in een culturele instelling, werd ik op een gegeven moment bijna overspoeld door open sollicitaties van oudere werkzoekenden, terwijl ik helemaal geen vacatures had. Het konden er soms wel vijf of zes per week zijn. Eénmaal schreef een zestigjarige oprecht: ‘aangezien het arbeidsbureau mij dwingt nutteloos te solliciteren, schrijf ik u deze brief…’. Ik was wel altijd zo fatsoenlijk om de sollicitanten een afwijzing terug te sturen.

Iets wat later, toen ik door de crisis zelf werkloos werd, een uitzondering bleek. Toen ik eens solliciteerde naar een functie waar ik meer dan twintig jaar ervaring in had, werd ik afgewezen en een volkomen onervaren 26-jarige aangenomen. Dat deed me ontzettend veel pijn en ik besefte dat ik voorgoed en volledig uitgerangeerd was.” André wil niet met zijn volledige naam genoemd worden, want: “Nu het tij gekeerd is, hoop ik alsnog dat ik me toch nog een paar jaar nuttig zal kunnen maken, maar dan wil ik niet te boek staan als iemand die uit de school klapt.”

Twee jaar geleden bleek nog uit onderzoek dat 50 procent van de solliciterende vrouwen van boven de vijftig, vermoedde dat zij vanwege hun leeftijd werden afgewezen. Nu zitten veel verschillende beroepsgroepen juist te springen om werknemers en lijkt leeftijd er niet meer toe te doen. Sterker, arbeidsbemiddelaars, anno 2021 recruiters geheten, en werkgevers tuimelen bijna over elkaar heen waar het gaat om het roemen van de grote voordelen van de oudere werkzoekende.

Werkbedrijf
Oudere werknemers zijn hot. Bij gebrek aan jongere? En heeft corona daar ook weer mee te maken? Brechtje Giesbers van WerkBedrijf Rijk van Nijmegen is consulent bedrijfsdienstverlening, team horeca en catering. „De eerste corona lockdown betekende dat veel contracten en oproepcontracten beëindigd werden. Het aantal horecabedrijven dat daadwerkelijk omviel is door de staatssteun nog meegevallen. Er is een enorme stroom op gang gekomen van de horeca naar de zorg. De salarissen bleken hoger en de werktijden gunstiger.”

“Het WerkBedrijf maakt zich al jaren sterk voor de vijftigplussers”, zegt Giesbers, “ze hebben ervaring en kennis. Natuurlijk kijken we ook naar de capaciteiten. Niet alle vijftigplussers zijn hetzelfde. Sommige werkzaamheden vergen fysiek veel. Niet elke vijftigplusser kan nog met terrastafels sjouwen. We zoeken ook altijd nieuwe zij-instromers. Het is doorgaans wel zo: als een bedrijf eenmaal één vijftigplusser heeft aangenomen, willen ze er graag meer!”

Installatietechniek
Batenburg Installatietechniek Nijmegen zit in een heel andere hoek van de arbeidsmarkt. Koen de Louw (52) is er directeur. “Vijftig is het nieuwe dertig”, is zijn credo. “Ouderen brengen veel ervaring mee, dus ook vijftigplussers zijn van harte welkom binnen onze service- of projectenafdeling. De ervaring die zij hebben opgedaan komt goed van pas bij de werkzaamheden die uitgevoerd moeten worden. Maar we willen deze werknemers ook graag inzetten als het gaat om het opleiden en het begeleiden van jongere medewerkers. Een mooie mix van verschillende leeftijden binnen ons bedrijf is van groot belang.”

Datzelfde principe hanteert ook zorgorganisatie De Waalboog. Bestuurder Rita Arts (56) zoekt ook naar die mix van leeftijden. “We werken met duizend professionals en zo’n vierhonderd vrijwilligers. Van de vrijwilligers is zeker de helft vijftigplus. Door corona hadden we heel wat extra handen in de zorg nodig. Er was een grote instroom van werkloze horecamedewerkers, maar ook van luchtvaartpersoneel. We zijn er blij mee. Jong is vernieuwing. Jongeren kunnen gemakkelijker omgaan met digitalisering en zorgtechnologie, ouderen hebben meer levenservaring. In onze branche lopen jongeren toch nog wel eens tegen levensvragen aan. Ze praten minder makkelijk met onze bewoners over bijvoorbeeld het levenseinde of seksualiteit. Vijftigplussers hebben doorgaans eerder het vertrouwen van onze bewoners. Jongeren gaan vaker voor carrières en hebben een loopbaanplanning, waardoor ze sneller van baan wisselen. De jeugd calculeert meer. Oudere medewerkers zoeken vaker zingeving in hun werk en blijven langer.”

Zorg
Zo iemand is Linda Oude Weernink uit Wijchen. Op haar 63e kersvers aangetreden in de gelederen van De Waalboog. Afgelopen oktober maakte ze de overstap. “Ik werk al sinds 1990 in de zorg, maar bij mijn laatste werkgever had ik het niet meer zo naar m’n zin. Ik verstuurde een open sollicitatie naar De Waalboog en werd dezelfde dag nog teruggebeld. Ze zochten mensen met ervaring en die heb ik natuurlijk genoeg.”
Nu werkt Linda op De Honinghoeve met ouderen met dementie. “Ik voel me hier erg senang. Er is hier meer behoefte aan zorgkwaliteit dan aan computervaardigheden. Ik hou van uitdaging en ik leer elke dag nog nieuwe dingen bij. Ik heb zeker geen spijt van mijn overstap. Ik houd het hier wel tot mijn pensioen uit.”

En het kan nog bonter: Petra is 58 en trad vorig jaar september zonder deze specifieke ervaring bij De Waalboog in dienst. „Het is mijn eerste baan in de zorg”, zegt oud-barkeepster en voormalig kapsalon-eigenaresse Petra Spruijt. De Nijmeegse is afgelopen zomer begonnen aan de Mbo-opleiding tot verzorgende-IG (Individuele Gezondheidszorg-red.). “De Waalboog betaalt mijn opleiding. Ik werk 31,5 uur, waarvan ik 3,5 uur mag besteden aan mijn studie. Ik wil altijd mensen in de watten leggen, dat is een rode draad in mijn leven. Eerlijk gezegd, eigenlijk belde ik alleen maar voor wat informatie over de mogelijkheden. Tijdens dat telefoontje werd ik meteen uitgenodigd voor een gesprek. Voor ik het wist werkte ik hier. Ze nemen heel breed aan”, vertelt Petra, “dat is ook voor de bewoners fijn. Zij stellen bijvoorbeeld oudere verzorgenden zeer op prijs. Logisch. Wij kunnen met mensen omgaan en we weten van aanpakken.”

Aardverschuiving
Kortom, corona zorgde voor een aardverschuiving op de arbeidsmarkt. Niet alleen in de zorg, ook in de horeca en de installatietechniek, zitten ze te springen om mensen. Bij musea, theaters en andere culturele instellingen, is de vraag nog wat minder, daar moeten ze nog even wachten totdat de pandemie is geluwd. Voordat ze André met al zijn kennis en ervaring wellicht weer aan kunnen nemen, loopt het waarschijnlijk wel richting zomer. Of het voor zijn pensioengerechtigde leeftijd echt nog zover komt? Niemand die het weet. Hoe dan ook, tot die tijd kan hij tegenwoordig wel aan de slag als (taxi)chauffeur, ICT’er, financieel medewerker of als vorkheftruck chauffeur. Al moet hij dan, afhankelijk van de job, misschien wel eerst even een (verkorte) opleiding doen.

Het UWV verstrekt subsidies voor opleidingen voor zogenaamde ‘krapteberoepen’. Diverse uitzendbureaus hebben werk voor 50-plussers.