Petje af voor de BOA

BOA’s, actief in de stad en op het platteland. Bij het tv-programma Vandaag Inside werd deze beroepsgroep onlangs nog flink belachelijk gemaakt. Springlevend024 sprak met professionals Julian en Ruud, werkzaam in Druten-Wijchen, met Jolanda en Mike, BOA’s in Nijmegen en met de Groene BOA Michel en hoorde wat voor werk zij allemaal verrichten en wat ze daarbij soms over zich heen krijgen.

Tekst Leo Eijkhout • Foto Ralph Schmitz

Als buitengewoon opsporingsambtenaar (BOA) verrichtten Julian Hervas (56) en Ruud Markus (65) horeca- en milieucontroles en handhaven ze bij overlast. Soms assisteren ze bij ernstige ongevallen of stuiten ze op een XTC-lab. En ja, ze schrijven ook weleens parkeerbonnen uit. Julian en Ruud werken in Druten-Wijchen, in een team van elf BOA’s.

“Het is een prachtige baan”, zegt Julian, “geen dag is hetzelfde en ons kantoor ligt op straat.” Het team wordt geleid door de 29-jarige Edith Hubers, tevens jeugd-BOA. Ruud: “Dat is een topper, ze heeft HBO Jeugdzorg op zak.” De twee zijn ook content met hun burgemeesters: “Die snappen ons werkveld.” Is alles dan hosanna? “Hmm, dat ook weer niet”, bromt Ruud vanachter zijn imposante snor, “iedere BOA rolt ooit over de grond met vechtersbazen. Of erger, wordt bespuugd. Dat verdwijnende respect? Dat merken wij in de frontlinie het sterkst.”

Ondermijning
De BOA’s onderhouden veel externe contacten. Julian: “Zo krijgen we soms belangrijke tips en vaak grijpt de gemeente daar dan binnen een week op in.” Zo bespeurde Ruud op een bedrijventerrein iets verdachts en dat besprak hij met de coördinator Ondermijning. “Tien dagen later gingen we dat bedrijf binnen met politie, arbeidsinspectie, douane, de hele rimram. Wat denk je? Achttien illegalen aan het werk.”   

Vandaag Inside
Ooit bracht de liefde Ruud naar Nijmegen, waar hij ging werken in de beveiliging en later als BOA. “Nooit spijt van gehad, ja van dat liefje wel, da’s verleden tijd”, grijnst hij. Ook Julian maakte zo’n overstap. De mannen zijn nog steeds nijdig om de minachting van BOA’s, laatst bij Vandaag Inside. Julian: “De BOA krijgt tegenwoordig een driejarige middelbare beroepsopleiding en jaarlijks een pittige bijscholing met een toets. Die móet je halen anders mag je de straat niet meer op.” Ruud: “Nieuwe BOA’s weten alles van de wetstheorie. En de geest van de wet leren wij ze in de praktijk.” Dat laatste vinden ze belangrijk, immers een parkeerbon uitschrijven kan iedereen.
En ze vertellen van het andere uiterste: ‘Wij zijn ooit als eersten gearriveerd bij een zelfdoding. We hebben wel eens een infuuszak hoog staan houden en we hebben reanimatie toegepast.
Weliswaar geen dagelijkse kost, maar dat doen we ook en daar hoor je die kerels op de televisie niet over.”

BOA
Een buitengewoon opsporingsambtenaar (boa) is een ambtenaar met een specifieke opsporingsbevoegdheid. Dat houdt onder andere in dat hij/zij mag onderzoeken of er bepaalde strafbare feiten zijn gepleegd. Boa’s mogen verdachten aanhouden, iemands identiteit controleren, processen-verbaal opmaken en boetes uitschrijven.

‘Samenwerken, dat werkt het beste’

Gisteren waren ze nog bij een huisontruiming, vandaag gaan ze controleren op straatslapers en in gesprek met het CWZ over de parkeeroverlast daar, vooral op de parkeerplaatsen voor invaliden. Jolanda (62) en Mike (27) zijn BOA’s in Nijmegen-midden. “Voor dat laatste hanteren we nultolerantie”, zegt Mike. “En die boetes zijn fors”, vult Jolanda aan. De twee  zijn actief bij allerlei overlast, van hangjongeren tot illegale vuilstort. Maar controleren ook bij parkeeroverlast rond wedstrijden van NEC of op geluidssterkte bij festivals. Jolanda: “Ja, we hebben een scala aan taken, maar al onze acties vinden plaats vanuit beleid. Daarin trekken we op met politie, wijkregisseurs, de DAR, noem maar op.”

Leeftijdsverschil
Het duo werkt graag samen, ondanks of misschien wel dankzij het leeftijdsverschil. De een heeft veel ervaring, de ander is sterk met digitale systemen. “Maar eigenlijk”, zegt Jolanda, “hebben we gewoon een heel prettige werksfeer. De twee bespeuren steeds meer overlast van verwarde personen, illegalen en daklozen. “Die liggen echt overal”, aldus Jolanda, “bij het Hollands-Duits gemaal, onder de taluds van de NS-stations en in privé-portieken rond de Oranjesingel en voor deuren van winkels.” Controle op wildslapers is het eerste wat BOA’s tijdens de vroege dienst doen. Mike: “Dan geven we steevast een verbaal, want bewoners krijgen hierdoor een erg onveilig gevoel.”

Het interview gaat verder in de dienstauto. In de wijken rond de Radboud wordt veel foutgeparkeerd. De BOA’s stoppen en duwen waarschuwingen onder de ruitenwissers. Mike: “We gaan nu eerst twee weken waarschuwen, daarna wordt er bekeurd.” Dan gaat de rit verder naar NS-station Goffert waar het steile grastalud wordt beklommen. Bovenaan kijken ze onder het betonnen stationsdek en daar blijken tentjes te staan waar daklozen in bivakkeren. “Triest inderdaad, maar het mag niet. Er lopen allemaal leidingen onderdoor, dus ja…” Zo draagt het Nijmeegse BOA-team, bestaande uit zo’n dertig personen, bij aan een veilig en prettig leefklimaat in de stad. Jolanda: ‘En wat zou het mooi zijn als mensen wat meer dingen onderling zouden oplossen. Samenwerken, dat werkt echt het beste.’

Visserij-BOA en jachtopzichter

Overdag is hij dierenarts, ’s avonds of in het weekend groene BOA. En al werkt hij voor de Hengelsportfederatie, vorig jaar stond hij in het bos, oog in oog met een gewapende man die tot de aanval over ging. Michel (52) noemt zich visserij-BOA en is straks tevens jachtopzichter.

De Ooy, de Hatertse Vennen, De Mookerplas, de Nijmeegse uiterwaarden. Gebieden waar Michel actief is tegen visstroperij. “Snoekbaars doet op de zwarte markt 15 euro per kilo. Dus als de stroper 50 kilo vangt, tel uit je winst. Kijk, alles in onze schaarse flora en fauna hangt in kwetsbare balans met elkaar samen en verstoring daarvan leidt tot kwalijke domino-effecten. Een voorbeeld? De graskarper eet jong riet en waterplanten. Wordt die weggevist dan groeien waterwegen in no time dicht. Peperduur om die telkens weer uit te baggeren.

Geweld
Vorig jaar spraken Michel en een collega in de bossen bij Groesbeek een man aan die een gebiedsverbod had en die ging daarop met een bijl en een mes in de aanval. “We stapten achteruit en dreigden met pepperspray. Toen stopte hij gelukkig, want wij hebben verder geen geweldsmiddel. De politie was razendsnel ter plekke en toen ging hij opnieuw door het lint en moesten we hem met vier man boeien en afvoeren.” Michel roemt de reactie van de politie, met wie hij sowieso prima samenwerkt.

“In grote weidegebieden zijn soms stroper-gokkers actief. Die lappen de man duizend euro en jagen dan supersnelle Greyhounds achter het wild aan. Een haas of ree wordt door de meute in stukken gescheurd en de eigenaar wiens hond het meeste wild vangt, wint de pot.” Michel zag daar vreselijke videobeelden van en als dierenarts trad hij in dit soort zaken meermaals op als getuige-deskundige.

Wild en wolf
Principieel eet Michel geen vlees uit de bio-industrie, maar een stukje legaal geschoten vlees wel. “Alle flora en fauna is mij zeer dierbaar, maar ik breek een lans voor de jagers die strikt de wildstand beheren. We hebben hier nou eenmaal geen enkel dier dat jaagt op groot wild. Hou je dat niet in toom, dan krijg je enorme kuddes. Gevolg: voedselschaarste en massale sterfte, waarna die cyclus zich herhaalt. Zie daar het dilemma: schieten we tijdig honderden dieren af of laten we er tienduizenden creperen? Dus op dit punt is in sommige gebieden ook de wolf welkom.”

Rolf Overdiep, voorzitter van de Kon. Ned. Vereniging voor Natuurtoezicht: “Voorheen viel de groene BOA onder de Rijkspolitie. Die loskoppeling blijkt een grote fout, want groene BOA’s worden soms ernstig bedreigd of zelfs te lijf gegaan door gewapende criminelen. Wij pleiten er bij de politiek al jaren voor om de groene BOA uit te rusten met meer bevoegdheden en geweldsmiddelen. En ja, dan doelen we ook op het dragen van een vuurwapen.”