‘Geen visum voor Tim want u bent de voogd niet’

Wie 67 jaar is en de kinderen het huis uit heeft, zoals journalist en muzikant Rob Vunderink, heeft in de regel geen kinderwens meer. Tot het 9-jarige Russische neefje van zijn vrouw Lena in een weeshuis terecht dreigt te komen. Dat nooit, besluit het echtpaar resoluut. In aflevering 5: Vage vragen en een Nederlands paspoort.

Mijn vrouw Lena was al voogd. Nu staat ze op het punt adoptiemoeder van Tim te worden. Tim is de zoon van haar jongste zus. De Moskouse rechter heeft haar adoptieverzoek al toegewezen. Nog tien dagen wachten tot de beroepstermijn is verstreken, dan wordt de uitspraak van kracht.

Als Nederlander heb ik me wijselijk buiten de adoptie gehouden. Enkel Lena heeft geadopteerd en we hadden gekozen voor een binnenlands Russische adoptie. Lena laat mij, haar Nederlandse echtgenoot, erbuiten, omdat Rusland moeilijk doet over adoptie door een burger uit een land waar dat smerige homohuwelijk bestaat. Europa heeft in Rusland de bijnaam ‘Gayropa’.

Schengenvisum
We vragen alvast een Nederlands visum aan. De vakantie kan maar geregeld zijn.
Telefoon. De Nederlandse visumdienst aan de lijn.
„Waar is het Schengenvisum van de pleegmoeder?”
„Sinds wanneer heeft zij als Nederlands staatsburger een visum nodig voor Nederland?”
„Oh, stuur dan een kopie van haar Nederlandse paspoort.”
Al eerder gedaan. Nog maar een keer dan. Weer een telefoontje van de visumdienst.
„Waar is het Schengenvisum van de pleegmoeder?”
„Sorry, dat had u al gevraagd. Zij heeft geen Schengenvisum. Dat heeft ze ook niet nodig, want zij heeft een Nederlands paspoort. We hebben u een kopie gestuurd.”
„Kunt u dat nog een keer doen? En toestemming van de moeder graag om het kind mee te mogen nemen naar Nederland.”
„Hoezo toestemming van de moeder? Mijn vrouw is wettelijk voogd en we hebben u een kopie gegeven van haar aanstelling.”

Vage vragen. Er volgen er nog meer. Dan stilte. Wachten nu maar op de koerier. Na een week brengt die een envelop van de visumdienst. Wat zal het zijn? Spannend, na al die rare vragen. De domper is enorm: Nederlands visum afgewezen. Motief: doel en omstandigheden van de reis zijn onvoldoende aangetoond.

Niet goed genoeg
Wat blijkt? Nederland vindt dat mijn vrouw Lena niet de voogd is. Oudste zus Valentina zou de voogd zijn. Waarom? Valentina stond nog als voogd vermeld in de rechterlijke uitspraak waarmee Tims moeder de ouderlijke macht verloor. Sindsdien is middelste zus Lena door een Moskouse deelgemeente tot wettig voogd benoemd. Niet goed genoeg, vindt Nederland. Een rechter moet Lena tot voogd benoemen.

Hoor eens, ambassade, in Rusland benoemt niet de rechter, maar de gemeente de voogd. Niks mee te maken, aldus de ambassade, Valentina staat als voogd vermeld in een rechterlijke uitspraak, dus moet zij toestemming geven voor de reis van het kind. Notarieel bekrachtigd graag.

De Russische notaris weigert: „Sorry Valentina, niet u bent de voogd, dat is Lena, dus ik kan uw toestemming niet legaliseren.” Catch 22. Rusland en Nederland erkennen verschillende personen als voogd. En Nederland geeft niet Rusland, maar zichzelf gelijk. Moeten die domme Russen zich maar houden aan de Nederlandse wet door de voogdij via de rechter te regelen. Dan maar wachten tot Lena’s adoptie officieel is. Als moeder krijgt ze dat visum voor Tim zeker.

Een Nederlands visum
Maf wel, een Nederlands visum voor een Nederlander. Want door de adoptie is Tim op 28 april Nederlands staatsburger geworden. Wanneer ben je als kind Nederlander? Als ten minste een van je ouders Nederlander is. Of het kind door de ooievaar of de rechter is afgeleverd, maakt niet uit. Tim mag dan Nederlander zijn, hij heeft nog geen Nederlands paspoort. Dat willen we in Nederland aanvragen, dus heeft de jongen toch nog een visum nodig om het land binnen te komen waarvan hij onderdaan is.

Zo’n paspoort krijg je niet zomaar. Zijn alle regeltjes wel gevolgd? Lena moet bewijzen dat zijzelf en het kind daadwerkelijk in Rusland woonden tijdens de adoptie, anders geen erkenning door Nederland. Als de ambtenaar van de Nederlandse grensgemeente waar we Tims paspoort gaan aanvragen straks meent dat sommige puntjes niet op de i staan, zullen we naar de rechter moeten om ons recht te halen. Uitstel, stress en zomaar vier mille kwijt aan advocaatkosten.

Hoera, champagne! Anderhalve maand na zijn aankomst in Nederland kan Tim in Den Haag zijn Nederlandse paspoort in ontvangst nemen. Prompt melden we Lena en zoon ook aan in het Duitse gehucht waar ons huis staat. ‘Wir schaffen das, jawohl, Frau Merkel!’

Finish
Nog wel even onze wonden likken. De grootste bres in ons spaartegoed werd geslagen door een Russisch advocatenkantoor dat we in onze aanvankelijke onzekerheid hadden aangezocht en dat ons een zekere en snelle rechtsgang voorspiegelde, maar niet leverde. Toen we de bluf doorkregen, was ons banksaldo al naar het zuiden afgezakt. Daarnaast hebben we maandenlang dubbele woonlasten gehad. Klagen wij? Nee, even geen Nederlandertje spelen, we zijn veel te blij met ons nieuwe gezinslid.

Tim heeft zijn lange weg naar Duitsland afgelegd.
Finish! Pfff…