Jolanda’s dochter werd moslima

‘Silke kiest haar eigen pad, dat respecteer ik’

Als je 16-jarige dochter een vriendje krijgt uit een andere cultuur heb je daar als moeder waarschijnlijk geen moeite mee. Maar hoe is het als ze zich tot de islam bekeert? En ervoor kiest een sluier te dragen? Ofschoon het niet haar pad zou zijn, respecteert Jolanda (55) de keus van haar dochter Silke (23) die samen met haar man en twee kinderen in Nijmegen woont.

Tekst Marlies Mielekamp • Foto Ralph Schmitz

Als 16-jarige leert Silke en de 17-jarige Iraans-Koerdische Hossin kennen tijdens een bijbaantje. “We werkten in de horeca: hij bakte pizza’s en ik serveerde ze. Het begon met grapjes maken, uiteindelijk werden we verliefd op elkaar.”
Van huis uit is Silke katholiek. “Thuis en op school werd er niet veel gedaan met het geloof, op de feestdagen na. Mijn oma is wel diep gelovig en gaat elke zondag naar de kerk. Hossin heeft het islamitische geloof van huis uit mee gekregen, ik niet, daarom ben ik me in zijn geloof gaan verdiepen. Zo kwam het in mijn leven en ben ik me steeds meer op mijn plek gaan voelen bij het Islamitische geloof.”

Hoofddoek is eigen keuze
Silke vindt dat er in de Koran veel dingen staan die aansluiten bij haar leven. “Zo had ik altijd al het gevoel dat er een God was. En in de Koran staat bijvoorbeeld ook dat als je naasten het minder hebben dan jij, je diegene moet helpen waar je kan. Ik las ook over de rol van de vrouw en die bleek heel anders te zijn dan vaak in de media staat of hoe bepaalde culturen erover denken. De vrouw wordt geëerd, bewonderd, verrijkt en beschermt. Zo staat er: voor de kinderen ligt het Paradijs onder de voeten van een moeder. En iemand vroeg aan de Profeet wie het meest recht had op zijn gezelschap, waarop de eerste drie antwoorden ‘jouw moeder’ waren en het vierde antwoord pas ‘jouw vader’.”

Silke’s moeder Jolanda had er geen moeite mee dat Silke een Iraanse vriend kreeg. “In het begin vond ik het ook prima dat ze belangstelling had voor de islam, het was allemaal nog heel abstract. Toen Silke op 17-jarige leeftijd aankondigde dat ze een hoofdoek ging dragen vond ik het wel erg concreet worden. Maar ik dacht dat het tijdelijk zou zijn, ze was tenslotte een puber.”

Het bleek niet tijdelijk, want Silke is nu 23 jaar en draagt nog steeds een hoofddoek. “Dat is uitdrukkelijk mijn eigen keus. Mijn schoonmoeder draagt ook een hoofdoek, mijn schoonzussen niet, maar ik was vrij ervoor te kiezen. Hossin zei zelfs in het begin ‘ga je niet een beetje snel? Doe het rustig aan’. Van hem hoeft die hoofddoek niet per se, hij laat me in mijn waarde. Mocht ik ooit besluiten mijn hoofddoek af te doen, dan vindt hij dat ook prima.”

Opgevoed met: accepteer iedereen
Toen ze de eerste keer met hoofdoek op vanuit het dorp waar ze destijds woonde met de bus naar het Sint Lucas College in Boxtel ging, vroeg ze zich absoluut niet af hoe mensen zouden reageren. “Dat boeide haar niet”, zegt moeder Jolanda. “Als anderen over mij oordelen is dat maar zo, vond Silke. Terwijl je in de puberteit toch kwetsbaar bent over wat anderen zeggen. Ze zal zelf ook nooit over anderen oordelen, dat vind ik knap van haar.”

“Dat komt ook door jullie opvoeding, mam”, reageert Silke. “Mijn broer, zus en ik zijn opgevoed met de gedachte: accepteer iedereen. Mijn ouders hebben me absoluut niet belemmerd in mijn ideeën. Maar mam, hoe vond jij het om in ons dorp naast mij te lopen, ik met mijn hoofddoek en jij duidelijk Nederlands?”

“In het begin voelde ik me wel bekeken”, bekent Jolanda. “Nu heb ik dat helemaal niet meer.”

Ook Silke’s zus heeft vaak vrienden uit een andere cultuur en accepteerde de overgang van Silke naar de islam meteen. Haar broer had er meer moeite mee. Jolanda: “Hij was bang voor haar toekomst als moslima.”

“Een paar vriendinnen van de middelbare school keken wel raar op”, vertelt Silke. “Ze komen uit een klein dorp en zijn niet gewend iemand met een hoofddoek tegen te komen. Ze kennen het stereotype beeld: een hoofddoek is onderdrukking en extreem. Dat creëerde meer afstand. Op het Sint Lucas daarentegen was iedereen open-minded, daar heb ik me nooit anders gevoeld en ik heb er fijne vrienden aan overgehouden.”

Wij-gevoel tegenover ik-gevoel
Silke is inmiddels getrouwd met haar Hossin en het stel heeft net hun tweede kindje gekregen. Silke  leeft vanuit de islamitische leer, draagt ook een abaya (een lange jurk) met daaronder een broek. Mist ze het niet om ongehinderd te kunnen shoppen? “Absoluut niet, in Nijmegen kan ik niet zoveel vinden qua kleding, maar ik hoef maar naar grote steden als Utrecht, Rotterdam of Amsterdam te gaan; daar is een uitgebreide keuze. Ik zie er het kleurigst uit van de hele familie en hou ervan kleuren en printjes samen te dragen om tot een leuke outfit te komen.”

Ook dat ze haar haar bedekt, vindt ze geen punt. “Jij zou dat wel hebben, hè mam?” “Daar zou ik inderdaad moeite mee hebben”, reageert haar moeder. “Ik houd van de zon op mijn huid, mijn  haren in de wind. Hoe lekker is dat.”

Sinds haar bekering eet Silke halal, op een speciale manier geslacht vlees, en geen varkensvlees. Ze drinkt ook geen alcohol meer. “Maar we zijn vooral bezig met goed eten en geen voedsel verspillen. Er is hier zo’n overvloed aan voedsel, koop niet teveel en gooi geen eten weg. Daarnaast probeer ik minder vlees te eten, dat is op een cultureel gedekte tafel wel vaak aanwezig. En dat wijntje mis ik niet.”
Zowel Silke als haar man bidden vijf keer per dag. Hossin gaat bijna iedere vrijdag naar de moskee. Silke heeft daar minder tijd voor, maar hoopt meer tijd voor de moskeegang te hebben als de kinderen groter zijn. “We gaan wel elk weekend op bezoek bij mijn schoonfamilie. Zij zijn heel hecht, die saamhorigheid vind ik belangrijk. Het wij-gevoel is groot, in tegenstelling tot het ik-gevoel in de Westerse wereld. Met mijn aangetrouwde schoonzus heb ik veel contact. Dat komt omdat zij ook een kindje van twee heeft. In Nederland kiezen vrouwen daar vaak pas later voor. Daardoor is het contact met een aantal vroegere vriendinnen wat verwaterd.”

Jolanda voegt er aan toen dat Silke altijd een familiemens is geweest. “Ze komt ook vaak bij mij en haar vader op bezoek en gaat ook vaak en graag naar haar opa. Silke is gewoon heel zorgzaam.”

Sommige bekeerlingen zijn eenzaam
Silke is dus bewust gesluierd, maar vrouwen uit het thuisland van haar man, Iran, protesteren juist tegen het verplicht dragen van een hoofddoek. “O, maar dat snap ik”, reageert Silke. ‘Daar is het dwingend voorgeschreven dat je een sluier draagt en ook precies hoe je hem draagt. Ik heb er zelf voor gekozen. Dat zou in Iran ook zo moeten zijn, je moet er zelf voor kunnen kiezen.”

Jolanda gaat relaxed om met het feit dat haar dochter voor de Islam heeft gekozen. “Het is toch heel normaal dat ik een fijne verhouding met mijn dochter heb? Ze is moslima, maar blijft mijn dochter. In het begin had ik er misschien meer moeite mee, maar Silke  kiest haar eigen pad, dat is niet mijn pad, maar ik respecteer het. Zij is gelukkig, daar gaat het om.”

Silke vind het fijn dat haar moeder zo tolerant is, maar kent ook de andere kant. “Ik weet dat sommige bekeerlingen heel eenzaam zijn. Vooral als ze er ook nog voor gekozen hebben een hoofddoek te dragen. Hun ouders aanvaarden dat niet en hebben vaak afstand van hun kind genomen. Dat vind ik verdrietig, want onder de bedekking zit gewoon hun eigen dochter.” ¶